Yüzde hesaplama, hem gündelik yaşamda hem de iş dünyasında sıkça ihtiyaç duyulan bir matematiksel işlemdir. İndirimlerden faiz hesaplarına, sınav notlarından kar-zarar oranlarına kadar birçok alanda yüzde kavramı karşımıza çıkar.
Bu yazıda, yüzde nedir, nasıl hesaplanır ve farklı durumlara göre yüzde hesaplama yöntemleri nelerdir gibi sorulara kapsamlı ve sade cevaplar bulacaksınız.
Yüzde, bir sayının 100’e oranla ifadesidir. Matematiksel olarak, "yüzde" kelimesi, "her yüz birimden kaç tanesi" anlamına gelir. Sembolü ise % şeklindedir. Örneğin, %25 demek, 100 birimlik bir bütünün 25 biriminden söz edildiğini gösterir.
(İstenen Değer / Toplam Değer) × 100
Bu formülle, bir parçanın bütün içindeki oranını yüzdelik olarak kolayca hesaplayabilirsiniz.
Örnek: 200’ün %30’u kaçtır?
(200 × 30) / 100 = 60
Formül: [(Yeni Değer - Eski Değer) / Eski Değer] × 100
Örnek: 80 TL'den 100 TL’ye çıkan ürün için: (100 - 80) / 80 × 100 = %25
Örnek: Bir ürünün %20’si 50 TL ise, ürünün tamamı kaç TL’dir?
(50 × 100) / 20 = 250 TL
İndirim: 200 TL ürün, %15 indirimli satılıyorsa:
İndirim Tutarı: 200 × 15 / 100 = 30 TL
Yeni Fiyat: 200 - 30 = 170 TL
Zam: 5000 TL maaş, %10 zam alırsa:
Zam Tutarı: 5000 × 10 / 100 = 500 TL
Yeni Maaş: 5000 + 500 = 5500 TL
Örnek: 80 soruluk sınavda 60 doğru varsa:
(60 / 80) × 100 = %75
Birçok mobil uygulama ve web sitesi bu işlemleri otomatik yapabiliyor. Ancak temel mantığı bilmek büyük avantaj sağlar.
Sayı ile yüzdeyi çarpıp 100’e bölerek. Örn: (250 × 20) / 100 = 50
[(Yeni - Eski) / Eski] × 100 ile. Örn: (120 - 90) / 90 × 100 = %33,33
Zam mutlak artış, yüzde ise bu artışın oransal değeridir.
Bir düşüş olduğunu gösterir. Örn: -%20 fiyat düşüşü.
💡 Tavsiye: Bu hesaplamaları sık yapıyorsanız, telefonunuzun hesap makinesi uygulamasında yüzde (%) fonksiyonunu öğrenin – hayat kurtarır!